Eleanor Rykener

John Rykener, ook bekend als Eleanor, was een 14e-eeuwse sekswerker actief in Londen.

Rykener werd in december 1394 gearresteerd met John Brittby, voormalig kapelaan van de St. Margaret Pattens-kerk, terwijl zij een seksuele handeling uitvoerden. Tijdens deze handeling droeg Rykener dameskleding en gaf Rykener aan tijdens het verhoor dat volgde op de arrestatie met Eleanor aangesproken te willen worden. Rykener werd ondervraagd over twee misdrijven: prostitutie en sodomie. Prostituees werden in deze periode gewoonlijk niet gearresteerd in Londen. Sodomie was eerder een kerkelijke aangelegenheid dan een zaak van de wereldlijke rechtbank. Vervolging vond dan ook vooral plaats door kerkelijke rechtbanken. Er is geen bewijs dat Rykener voor deze misdaden werd vervolgd.

Rykener maakte kennis met prostitutie door Elizabeth Brouderer, een borduurster uit Londen die Rykener van dameskleding voorzag en wellicht optrad als koppelaarster. Uit de stukken van de eerder genoemde ondervraging blijkt dat Rykener seks had met zowel mannen als vrouwen. Ook geestelijken zoals John Britby zochten Rykener op voor seks. Rykener leefde in de zomer van 1394 in Oxford en werkte daar zowel als sekswerker als handwerker. In Beaconsfield kreeg Rykener een relatie met een vrouw. Via Burford belandde Rykener weer in Londen, waar Rykener naast werk als barkeeper ook nog steeds actief was in sekswerk. Dit werk vond gewoonlijk plaats vlak bij de Tower of London, net buiten de stad.

Tijdens de ontmoeting met Brittby, die in de stad plaatsvond, werd Rykener gearresteerd in dameskleding. Ook tijdens het verhoor van 11 december droeg Rykener deze kleding. In het verhoor werden de seksuele ontmoetingen van Rykener met klanten uitgebreid beschreven, maar er zijn geen documenten over een veroordeling gevonden. Het lijkt er dan ook op dat er geen veroordeling heeft plaatsgevonden. Naast dit verhoor zijn er geen andere stukken over Rykeners leven teruggevonden. Jeremy Goldberg heeft wel gewezen op een John Rykener die werd vastgehouden door en ontsnapte aan de bisschop van Londen in 1399, maar kon – ondanks de ongebruikelijke naam Rykener – niet zeggen of dit om dezelfde persoon gaat en twijfelt zelfs of de gearresteerde sekswerker wel bestond.^[1]

Historici gespecialiseerd in de sociale, seksuele en gendergeschiedenis zijn vooral geïnteresseerd in Rykener omdat het verhoor veel vertelt over de manier waarop in de middeleeuwen met gender en seksualiteit werd omgegaan. Goldberg daarentegen beschouwt het verhoor in het licht van het conflict van de stad Londen enerzijds en koning Richard II anderzijds, waarbij hij suggereert dat het verhoor een parodie is en geen daadwerkelijk historische tekst.^[2] Ruth Mazo Karras herontdekte de casus in de jaren '90 in de archieven van de City of London. Zij gaf toen aan dat deze tekst uniek was voor Engeland en juist daardoor nog meer relevant voor begrip van Britse omgang met de beschreven geschiedenis.^[3] Andere historici zoals James A. Schultz zien in de focus op Eleanor Rykener een afleiding voor meer gangbare verhalen.^[4]

Ook buiten de wetenschap is belangstelling voor de figuur van Rykener. Zo komt Rykener voor in historische fictie en is het verhaal op het toneel gebracht. Daarnaast is er ook vanuit de LHBTIQQ+-gemeenschap interesse voor geschiedenis rondom Rykener, door diens gebruik van dameskleding en genderpresentatie evenals diens voorkeur met Eleanor aangesproken te worden.

1. ↑ (en) Goldberg, Jeremy (31-12-2014). John Rykener, Richard II and the Governance of London. Leeds Studies in English 2014
2. ↑ (en) Goldberg, J. (2014). "John Rykener, Richard II, and the Governance of London". Leeds Studies in English. 45: 49–70. OCLC 819172511.
3. ↑ (en) Karras, R. M.; Boyd, D. L. (1996). "'Ut cum muliere': A Male Transvestite Prostitute in Fourteenth-Century London". In Fradenburg, L.; Freccero, C. (eds.). Premodern Sexualities. London: Routledge. pp. 99–116. ISBN 978-1-31779-580-3
4. ↑ (en) Schultz, J. A. (2006). Courtly Love, the Love of Courtliness, and the History of Sexuality. Chicago, IL: University of Chicago Press. ISBN 978-0-22674-089-8